Tứ Phủ Thánh Cậu trong đạo Mẫu là ai? tim hiểu về 12 vị thánh cậu
Nội dung chính [Hiện]
Tứ phủ Thánh Cậu gồm thập nhị vị thánh cậu được xếp hàng dưới cùng sau hàng Tứ phủ Thánh Cô trong tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt. Vậy tứ phủ thánh cậu là gồm những ai ? và quyền phép của các cậu như thế nào ? Để hiểu rõ hơn về Tứ Phủ Thánh Cậu trong tín ngưỡng thờ Mẫu (Đạo Mẫu) hãy cùng Tử Vi Hội Quan tìm hiểu trong bài viết này,, hy vọng bài viết dưới đây phần nào giúp bạn đọc giải đáp các thắc mắc trên.
Tứ phủ thánh cậu gồm những ai?
Trong hệ thống chư vị tiên thánh Tứ Phủ thì hàng Thánh Cậu là những cậu bé xuất thân vốn bậc hoàng tử chốn thiên cung được Vua Cha cử xuống trần gian giúp dân an cư lạc nghiệp, đánh giặc cứu nước và về trời khi tuổi còn thiếu niên. Thánh Cậu thường theo hầu Mẫu hoặc Quan Hoàng, tính cách nhanh nhẹn, xông xáo, mạnh mẽ, hiếu động, dung mạo hết sức xinh xắn, phương phi. Trong Đạo Mẫu, Tứ Phủ Thánh Cậu đứng sau Ngũ Vị Tôn Ông, Tứ Phủ Chầu Bà, Tứ Phủ Thánh Hoàng và Tứ Phủ Thánh Cô và được xếp dưới cùng sau tứ phủ thánh cô. Các cậu hóa khi tuổi còn nhỏ, nhưng anh linh thường phù hộ cho các gia đình buôn bán cũng như những người muốn cầu học hành thi cử công danh. Tứ phủ thánh cậu thường hầu cận các vị thánh quan trọng trong tứ phủ quan hoàng. Hầu như không có tài liệu ghi chép về thân thế của các thánh cậu trong tứ phủ thánh cậu.
Xem thêm: Tứ phủ thánh Cô gồm những ai và thần tích về 12 vị thánh cô
Có tất cả 12 Thánh Cậu, tuy nhiên hầu hết đều không được ghi chép lại thần tích, và cũng không phải Cậu nào cũng về đồng. Các Cậu thường giáng đồng chỉ có: Cậu Hoàng Cả, Cậu Hoàng Đôi, Cậu Hoàng Bơ, Cậu Hoàng Tư, Cậu Hoàng Quận. Khi về ngự đồng các Cậu vận áo cánh, đầu vấn khăn đầu rìu, chân quấn xà cạp, đi hài thêu hoa, nhảy các điệu múa hèo, múa gậy, múa lân, bắn cung, cưỡi ngựa, đánh tập tầm vông, phán ngự thông truyền bằng giọng nói ngọng nghịu, hiến tửu, nghe thơ, ban tài phát lộc. Riêng Cậu Bơ Thoải còn có điệu chèo đò, giăng lưới bắt cá.
Tứ Phủ Thánh Cậu được thờ ở đâu ?
Thường thì các Cậu ngự tại Lầu Cậu trong các đền điện phủ thờ Mẫu. Trong lầu Cậu thường có thể thờ tượng một cậu hay nhiều cậu. Cậu hầu ai trong đền thì hầu như không có sự tích như các Cô. Vì vậy nên Cậu nào ngự ở đền phủ nào thì được gọi là cậu bản đền của đền phủ đó. Các Cậu thường hầu cận các Quan Hoàng trong Tứ Phủ Quan Hoàng và khi đó tên các Cậu được đi theo tên ngôi thứ của các Quan Hoàng và chính là Cậu Bản Đền. Ví dụ: Đền Quan Hoàng Bơ Phủ có Cậu Hoàng Bơ Phủ. Tuy nhiên, tại các đền thờ Mẫu, thờ Cô, thờ Chầu hay thờ các Quan Lớn trong Ngũ Vị Tôn Ông thì Lầu Cậu thường là thờ Cậu Bé Bản Đền.
Có lẽ do ảnh hưởng văn hóa Mẫu hệ từ thời thượng cổ nên trong Đạo Mẫu, hình tượng các cậu mờ nhạt hơn rất nhiều so với các cô. Đền thờ riêng của các cậu trong Tứ Phủ Thánh Cậu rất ít so với đền thờ các cô trong Tứ Phủ Thánh Cô. Thậm chí khi hầu đồng, các cô vẫn được hầu nhiều hơn, các cậu luôn hầu sau các cô. Do vậy, rất ít người biết đến các Cậu. Nổi tiếng nhất trong Tứ Phủ Thánh Cậu có lẽ chỉ có: Cậu bé Đồi Ngang ở Phủ Đồi Ngang. Cậu bé Đồi Ngang được coi là con của Thánh Mẫu Liễu Hạnh khi Mẫu giang sinh lần thứ ba. Ngoài ra, có thể kể đến Cậu bé Lệch ở Cung Mẫu tại đền Trần Triều ở khu du lịch tâm linh đền Suối Mỡ.
Cậu Hoàng Cả
Còn có danh xưng Cậu Hoàng Cả Sòng Sơn, Cậu Hoàng Cả Phủ Dầy theo tên bản đền cậu về ngự. Cậu Hoàng Cả do bất cẩn đánh rơi chén vàng mà bị phạt giáng trần, sau chết trẻ thăng thiên về ngự tại đền Sòng hầu cận bên Mẫu Liễu. Cậu ít về đồng, ngự đồng mặc áo đỏ.
Cậu Hoàng Đôi
Cậu Hoàng Đôi cũng theo hầu Mẫu Liễu tại Sòng Sơn, Phố Cát, Đồi Ngang. Về ngự đồng cậu mặc áo xanh, múa hèo, phán ngự thông truyền.
Cậu Hoàng Bơ
Cậu Bơ Thoải theo hầu Mẫu Thoải, Vua Cha Bát Hải tại các đền Thoải Phủ. Cậu Bơ tuy nhỏ mà rất quyền uy, hô một tiếng cả vạn thủy tộc, long xà, thủy tiên vùng dậy nghe hiệu lệnh. Cậu rất hay về đồng, khi ngự đồng cậu mặc áo trắng, chèo đò, giăng lưới bắt cá.
Cậu Hoàng Tư
Cậu Đệ Tứ thuộc hàng Địa Phủ, theo hầu Quan Lớn Đệ Tứ Khâm Sai, Chầu Đệ Tứ Khâm Sai. Khi về ngự đồng cậu mặc áo vàng, múa cung tên cờ kiếm.
Cậu Bé Đồi Ngang
Cậu Bé Đồi Ngang còn được gọi là Cậu Hoàng Quận. Tương truyền Thánh Mẫu Liễu Hạnh giáng sinh lần thứ ba hoá thân thành cô hàng nước ven đường đã kết duyên với chàng Mai Thanh Lâm ở Thanh Hoá. Họ sinh được một hài nhi đặt tên Thanh Cổn. Cậu bé lớn lên giúp dân giúp nước, sau thác hoá theo hầu Mẫu Liễu tại Phủ Đồi Ngang, được Mẫu giao nhiệm vụ chấm đồng lính mới. Cậu Quận có tiếng tăm nhất trong các Thánh Cậu, về ngự đồng mặc áo xanh.
Cậu Bé Bản Đền
Giống như các Chầu Bà, Thánh Cô, hàng Thánh Cậu cũng có các Cậu Bé Bản Đền coi giữ bản đền: Cậu Bé Phủ Bóng, Cậu Bé Đông Cuông, Cậu Bé Trường Sinh, Cậu Bé Lệch… Cậu Bé Lệch vốn là con vua Hùng, sinh ra miệng bị lệch, tay bị khoèo khiến nhà vua sợ hãi cho thả bè trôi sông. Cậu mất, về ngự tại Suối Mỡ nên được dân chúng phụng thờ. Các Cậu Bản Đền về đồng mặc áo xanh.
Xem thêm: Tứ phủ Chầu bà gồm những ai?
Hầu đồng Tứ phủ Thánh Cậu
Khi hầu đồng thì chỉ có Cậu Hoàng Cả, Cậu Hoàng Đôi, Cậu Hoàng Bơ, Cậu Hoàng Tư là hay giáng đồng, còn các cậu bé khác hầu như không giáng đồng. Khi giá ngự về đồng các cậu bé trong trang phục giống nhau: Như mặc áo cánh, vấn khăn rìu, chân quấn xà cạp, đi hài thêu hoa, chỉ khác nhau ở màu áo theo ngôi vị mà thôi.
Các cậu thường múa hèo, múa gậy, bắn cung, nhẩy ngựa, reo hò vang lừng. Riêng cậu Bơ thì có thể múa chèo thuyền hay giăng lưới bắt cá. Các cậu bé là ngôi thấp nhất trong tứ phủ nên ít thấy có có sự tích và cũng hiếm được thờ đền riêng.
Duy có Cậu Bé Đồi Ngang trong Tứ phủ Thánh Cậu ở phủ Đồi Ngang được coi là con trai của Thánh Mẫu Liễu Hạnh khi ngài giáng sinh lần thứ 3 tại đầy
